آینه درمانی در توانبخشی سکته مغزی نقش مهمی در توانبخشی بخصوص توانبخشی اندام های فوقانی دارد.
سکته مغزی ، یک حادثه عروقی مغزی، یکی از علل اصلی ناتوانی در سراسر جهان است. این بیماری با قطع ناگهانی جریان خون به مغز مشخص می شود که منجر به آسیب به بافت مغز و اختلالات عملکردی بعدی می شود.
بازماندگان سکته مغزی اغلب دچار نقص های حرکتی مانند ضعف، فلج و اختلال در هماهنگی می شوند که می تواند به طور قابل توجهی بر فعالیت های روزانه و کیفیت زندگی آنها تأثیر بگذارد.
آینه درمانی یک تکنیک توانبخشی غیر تهاجمی است که توجه روزافزونی را در زمینه توانبخشی سکته مغزی به خود جلب کرده است. این شامل استفاده از یک آینه برای ایجاد یک توهم حرکت در اندام آسیب دیده است که در نتیجه باعث افزایش انعطاف پذیری عصبی و بهبود حرکتی می‌شود.
آینه درمانی در توانبخشی سکته مغزی
آینه درمانی بر اساس اصل نورون های آینه ای است که سلول های مغزی تخصصی هستند که هم به اجرا و هم به مشاهده اعمال پاسخ می دهند. هنگامی که فردی حرکتی را در آینه مشاهده می کند، نورون های آینه ای در مغز او به گونه ای فعال می شوند که انگار خودشان این حرکت را انجام می دهند. این فعال سازی منجر به تغییراتی در قشر حرکتی، ناحیه‌ای از مغز که مسئول برنامه‌ریزی و اجرای حرکات است، می‌شود.
در توانبخشی سکته مغزی، آینه درمانی به طور معمول برای رفع نقص حرکتی در اندام فوقانی استفاده می شود. اندام آسیب دیده پشت آینه قرار می گیرد، در حالی که اندام آسیب دیده در مقابل آینه قرار می گیرد. سپس فرد بازتاب حرکت اندام سالم را مشاهده می کند و این توهم را ایجاد می کند که اندام آسیب دیده نیز در حال حرکت است.
این حرکت توهم آمیز نورون های آینه‌ای در قشر حرکتی را تحریک می‌کند و منجر به افزایش فعالیت عصبی و سازماندهی مجدد می‌شود. با گذشت زمان، قرار گرفتن مکرر در معرض این حرکت توهم‌آمیز می‌تواند باعث افزایش انعطاف‌پذیری عصبی، توانایی مغز برای سازگاری و تغییر در پاسخ به تجربیات جدید شود.
مزایای آینه درمانی
مطالعات متعدد مزایای آینه درمانی در توانبخشی سکته مغزی را نشان داده اند، از جمله:
- بهبود عملکرد حرکتی: نشان داده شده است که آینه درمانی عملکرد حرکتی اندام آسیب دیده را بهبود می بخشد، از جمله افزایش دامنه حرکت، قدرت و هماهنگی.
- کاهش اختلالات حرکتی: می تواند اختلالات حرکتی مانند اسپاستیسیته، سفتی و تون عضلانی غیرطبیعی را کاهش دهد.
- کنترل حرکتی پیشرفته: آینه درمانی کنترل حرکتی را بهبود می بخشد و به افراد امکان می دهد حرکات پیچیده و هدفمندتری را انجام دهند.
- افزایش فعال سازی قشر مغز: باعث افزایش فعالیت قشر در قشر حرکتی می شود که نشان دهنده افزایش فعالیت عصبی و سازماندهی مجدد است.
- کاهش درد اندام فانتوم: آینه درمانی برای کاهش درد اندام فانتوم، یک عارضه شایع پس از سکته، مشخص شده است.
- بهبود فعالیت های زندگی روزانه: آینه‌درمانی می‌تواند توانایی افراد را برای انجام فعالیت‌های روزمره زندگی، مانند غذا خوردن، لباس پوشیدن و آراستگی بهبود بخشد.
آینه درمانی معمولاً در یک محیط بالینی و تحت نظارت یک متخصص فیزیوتراپی سکته مغزی در منزل انجام می شود. این روش شامل مراحل زیر است:
- موقعیت: اندام آسیب دیده پشت آینه قرار می گیرد، در حالی که اندام آسیب دیده در مقابل آینه قرار می گیرد.
- مشاهده حرکت: به فرد دستور داده می شود که بازتاب حرکت اندام سالم را مشاهده کند.
- حرکت توهم‌آمیز: درمانگر فرد را راهنمایی می‌کند تا اندام آسیب‌دیده را در یک الگوی خاص حرکت دهد و این توهم را ایجاد می‌کند که اندام آسیب‌دیده نیز در حال حرکت است.
- تکرار: فرد حرکت توهمی را برای مدت زمان از پیش تعیین شده، معمولاً 30 تا 60 دقیقه در هر جلسه تکرار می کند.