فیزیوتراپی سکته مغزی یکی از ارکان مهم و اصلی در برنامه درمان و توانبخشی سکته مغزی است که توسط متخصصان ما در بهترین مرکز فیزیوتراپی در منزل شمال تهران ارائه می شود. سکته مغزی زمانی اتفاق می افتد که جریان خون به مغز مختل شود. این می تواند به یکی از دو روش رخ دهد. اولاً، اگر یک رگ خونی مسدود شود و منبع تغذیه یک ناحیه مغز را قطع کند، به آن سکته مغزی ایسکمیک می گویند. سکته مغزی همچنین می تواند در صورت خونریزی رگ خونی به مغز رخ دهد که به عنوان سکته هموراژیک شناخته می شود. در هر صورت، از آنجایی که خون حامل اکسیژن حیاتی است، اگر جریان به سرعت بازیابی نشود، میتواند باعث از بین رفتن سلولهای مغز شود و منجر به آسیب دائمی ناحیه آسیبدیده مغز شود.
بسیاری از افراد پس از سکته مغزی برای کمک به بهبود توانایی حرکتی و مستقل شدن بیشتر به فیزیوتراپی سکته مغزی در منزل نیاز دارند. بسته به اینکه سکته مغزی در کجای مغز رخ می دهد، می تواند بسیاری از قسمت های بدن را تحت تاثیر قرار دهد. بیش از نیمی از بازماندگان سکته مغزی با حرکت یا سایر عملکردهای عصبی مشکل دارند. فیزیوتراپی سکته مغزی یکی از اصلی ترین درمان های توانبخشی است که برای کاهش ناتوانی و بهبود حرکت پس از سکته استفاده می شود. در طول فیزیوتراپی، درمانگر با توجه به شرایط هر بیمار برنامه درمانی منحصر بفردی را در نظر می گیرد.
در طول فیزیوتراپی، درمانگر از تکنیکهای مختلفی استفاده میکند تا به بیمار کمک کند توانایی حرکتی خود را بازیابی کنید، مانند تمرینات تقویتی، تمرین روی تردمیل یا انجام فعالیتهای روزمره.
با مراقبت های پزشکی به موقع و با کیفیت خوب، اکثر افرادی که دچار سکته مغزی می شوند حداقل تا حدودی بهبود می یابند. با این حال، بسیاری از افراد پس از سکته مغزی همچنان با مسائلی مواجه می شوند که بر فعالیت های روزمره آنها تأثیر می گذارد.
تأثیر سکته مغزی تا حد زیادی به این بستگی دارد که در کجای مغز رخ می دهد و ناحیه بزرگی را تحت تأثیر قرار می دهد. مشکلات عملکردی و عصبی رایج پس از سکته مغزی عبارتند از:
- ضعف یا از دست دادن حرکت در بازوها یا پاها (معمولاً در یک طرف بدن)
- تغییرات در احساس، مانند گزگز، بی حسی، یا از دست دادن احساس
- تغییر در حس ادراک
- مشکل در بلع و/یا صحبت کردن
- مشکلات خواندن و/یا نوشتن
- مشکل در تفکر و حافظه
- تغییرات خلقی، مانند احساس افسردگی
- مشکلات بینایی، مانند دوبینی
- مشکلات تعادل
- درد شانه
- بی اختیاری ادرار و مدفوع
- خستگی
فیزیوتراپی سکته مغزی چه تاثیری دارد؟
بر اساس یک بررسی تحقیقی در سال 2022، حدود 40 درصد از افرادی که دچار سکته مغزی می شوند، دارای اختلال عملکردی در حرکت هستند. هدف بلند مدت توانبخشی سکته مغزی این است که به بیمار کمک کند تا حد امکان مستقل شود.
انجام فیزیوتراپی به طور بالقوه می تواند به بهبود این موارد کمک کند:
- قدرت
- تحرک
- هماهنگی
- تعادل
- حس عمقی (احساس حرکت خود)
تحقیقات انجام شده در سال 2017 نشان می دهد که انجام فیزیوتراپی فشرده در مدت کوتاهی پس از سکته مغزی با کاهش میزان مرگ و میر و کاهش عوارض مرتبط است. افرادی که تحت درمان حرفه ای مستمر قرار می گیرند، به سرعت بهبود می یابند.
فیزیوتراپی می تواند به بیمار کمک کند تا الگوهای حرکتی مانند:
- راه رفتن
- نشستن
- دراز کشیدن
- ایستادن
- از صندلی بلند شدن
فیزیوتراپی سکته مغزی چگونه است؟
فیزیوتراپیست ها از تکنیک های زیادی برای کمک به بازیابی حرکت پس از سکته مغزی استفاده می کنند. برنامه درمانی بر اساس نیازهای فردی بسته به عواملی مانند:
- سلامت کلی بیمار
- درجه ناتوانی
- و مشکلات حرکتی ایجاد شده
توانبخشی سکته مغزی معمولاً بلافاصله پس از سکته مغزی در بیمارستان شروع می شود. در ابتدا، برنامه ممکن است بر روی کارهای ساده مانند تلاش برای برداشتن یک شی تمرکز کند. با گذشت زمان، برنامه فیزیوتراپی سکته مغزی همچنین در منزل ادامه پیدا می کند تا به بیمار کمک کند کارهای حرکتی پیچیده تری مانند راه رفتن را دوباره یاد بگیرد.
فیزیوتراپیست ها از تکنیک های مختلفی برای کمک به بهبودی استفاده می کنند. این موارد عبارتند از:
- آموزش تکلیفمحور، که در آن حرکات واقعی را انجام میشود، مانند بلند شدن از روی صندلی
- تمرینات قدرتی با استفاده از وزنه، وزن بدن یا باند
- تمرین پیاده روی یا تعادل
- آموزش تردمیل
- حرکت درمانی ناشی از محدودیت، برای استفاده از اندام ضعیف شده
- تحریک الکتریکی برای فعال کردن اعصاب عضلات آسیب دیده
- ابزار واقعیت مجازی یا بازی های ویدیویی
- بیوفیدبک، که هدف آن کمک به کنترل ارتباط ذهن و بدن است
- آب درمانی، که در آن تمرینات را در آب انجام می شود
اگر وضعیت بیمار پایدار است، ممکن است فیزیوتراپی در روزهای ابتدایی شروع شود و تا ماهها و حتی سال ها ادامه پیدا کند. مدت زمانی که باید فیزیوتراپی انجام شود به شدت آن و سطح ناتوانی ایجاد شده برای بیمار بستگی دارد.
بر اساس نتایج تحقیقات انجام شده سریع ترین بهبودی معمولاً در 3 تا 4 ماه اول اتفاق می افتد ، به همین دلیل توصیه می شود فیزیوتراپی سکته مغزی هرچه سریع تر آغاز شود.
سایر روشهای درمان و توانبخشی
بسته به وسعت و عوارض سکته مغزی، ممکن است سایر درمان های توانبخشی نیز مورد نیاز باشد از جمله :
- گفتار درمانی برای کمک به یادگیری نحوه صحبت کردن یا برقراری ارتباط و درمان مشکلات بلع ناشی از سکته مغزی
- کاردرمانی برای کمک به بازیابی مهارت های مورد نیاز برای انجام فعالیت های روزمره
- درمان شناختی رفتاری